Popularność jest jak zdobycie Mount Everest dla wschodzących gwiazd show – biznesu. Gwarantuje nie tylko wszechobecne zainteresowanie, ale także kuszące kontrakty pachnące amerykańskim dolarem. Chociaż w naszym zestawieniu znajdą się także postacie, które sławę osiągnęły z zupełnie innych pobudek. Rozpoznawalność jest synonimem przetrwania, który brzmi jak egzotyczne zapożyczenie, gdy zaczynamy poszukiwać osób sławnych z albańskimi korzeniami. Rejon ten – choć coraz częściej odwiedzany przez turystów – należy do miejsc, o których wiemy zbyt mało. Odnalezienie osób popularnych, w których żyłach płynie albańska krew nie należało zatem do zadań łatwych. Wiele z nich opuściło ojczyznę w poszukiwaniu lepszego życia, bądź poszerzając swoje horyzonty o nowe doświadczenia. Poznajmy gwiazdy, które narodziły się w Krainie Orłów!
-
Spis treści
Matka Teresa z Kalkuty
Na samym wstępie należy wspomnieć o postaci, która stała się dumą narodową. Ikoną Albanii, synonimem popularności XX wieku, ale także odzwierciedleniem dobra jest święta Matka Teresa z Kalkuty. Była najmłodszym dzieckiem w rodzinie pochodzącej ze Szkodry położonej w północno – zachodniej Albanii. Wychowana przez matkę w wierze katolickiej, już w wieku 12 lat postanowiła poświęcić swoje życie Bogu. Pomimo głębokiego przekonania, że jedyną religią dla Albańczyka jest jego albańskość, z siostry zakonnej był dumny każdy mieszkaniec Krainy Orłów, niezależnie od wyznawanej religii.
Gwiazdy sportu
2. MISTRZ ŚWIATA W KICKBOXINGU AZEM MAKSUTAJ
to zawodnik z albańskimi korzeniami. Swoich sił w walkach z zawodnikami K – 1 spróbował w wieku 30 lat, mając na swoim koncie 5 – krotne mistrzostwo świata Muay Thai. W rekordowym tempie stał się ikoną kickboxingu, gdyż na swoim koncie zgromadził aż 14 tytułów w różnych kategoriach wagowych (zaczynając od lekkiej, poprzez średnią, aż do ciężkiej).
3. SHAGIRI XHERDAN (POMOCNIK W ANGIELSKIM STOKE CITY)
Sportowiec jest synem albańskich emigrantów, którzy osiedlili się w Szwajcarii. Piłkarz swój pierwszy kontrakt podpisał w 2009 roku. Był znany kibicom klubów Bayern Monachium i Inter Mediolan. Od 11 sierpnia 2015 roku związał się z klubem Stoke City, gdzie odnosi sukcesy w czasie rozrywek Premier League. W świadomości Polaków zapisał się jako zdobywca jednej z najpiękniejszych bramek w meczu Polska – Szwajcaria w czasie 1/8 finału Euro 2016 we Francji.
Albański wokal
4. CILIMI GABRIELLA (LAUREATKA BURSZTYNOWEGO SŁOWIKA 46. EDYCJI SOPOT FESTIVAL)
Serca widzów i jury podbiła w 2007 roku piosenką Sweet about me. Utwór ten długo nie schodził z pierwszych miejsc na radiowych listach przebojów i był nucony przez fanów muzyki na całym świecie. Wszystkie źródła podają, że piosenkarka posiada włoskie pochodzenie, a urodziła się w Melbourne. Okazuje się jednak, że jej rodzice byli albańskimi emigrantami, którzy osiedlili się na terenie Italii. Piękny głos młodej wokalistki posiada zatem albańskie korzenie.
5. GAçE AURELA. (ALBAŃSKA WOKALISTKA)
W 2011 roku reprezentowała swój kraj na Eurowizji z przebojem Feel the passion. Był to zarazem najbardziej intensywny okres w karierze piosenkarki, gdyż w tym czasie zdobyła dwie statuetki Balkan Music Awards. Pierwsze miejsce na listach przebojów wyśpiewała utworem Origjinal, który uznano za przebój roku na Bałkanach. W swojej karierze, gwiazda może się pochwalić trzykrotnym zwycięstwem na krajowym konkursie piosenki Festivali i Këngës. Aurela jest znana także w USA, gdzie jej interpretacji hymnu Stanów Zjednoczonych w 2004 roku słuchał sam Bill Clinton.
6. MULA INVA (ALBAŃSKI SOPRAN LIRYCZNY PROSTO Z OPEROWYCH DESEK )
Artystka wychowała się w rodzinie zawodowyych muzyków, skąd czerpała doświadczenie i pasję. Studia wokalne odbyła pod kierunkiem swojej matki Niny Muli w Instytucie Sztuk w Tiranie. Jej kariera rozpoczęła się w 1987 roku, kiedy wygrała w konkursie wokalnym Këngëtarja Shqiptare organizowanym w stolicy Albanii. Za pierwszy operowy debiut uznaje się występ w 1990 roku na deskach Teatru Opery i Baletu w Tiranie jako Leilia w operze Poławiacze pereł. Jej głos został doceniony w całej Europie: w 1997 roku odtwarzała rolę Łucji Lammermoor w filmie Piąty element, a cztery lata później wystąpiła na deskach mediolańskiej La Scali w Falstaffie Verdiego.
Albańczycy znani z wielkiego ekranu
7. AKTOR FILMOWY I TELEWIZYJNY, KOMIK – JAMES BELUSHI. Urodził się w Chicago, ale albańskie korzenie zapewnił mu ojciec, który emigrował z Kraju Orłów do Ameryki. James obrał drogę życiową już w liceum, gdzie rozwijał swoje pasje uczestnicząc w zajęciach organizowanych przez koło teatralne. Zainteresowania te zawiodły go na studia aktorskie w Southern Illinois University. Po uzyskaniu dyplomu, jego kariera potoczyła się dość szybko za sprawą scenarzysty i producenta Garrego Marshalla, który umożliwił mu ekranowy debiut. W świadomości widzów zapisał się na przełomie lat 80. i 90. jako gwiazda takich komedii, jak K-9, Homer i Eddie, Prawdziwi faceci.
Albańscy mistrzowie pióra
8. ALIçKA YLLJET. (PISARZ ZNANY Z DZIEŁA KOMPROMIS. 13 OPOWIADAŃ ALBAŃSKICH)
Dzięki nim nieznany do tej pory Aliçka stał się rozpoznawalnym w całej Europie pisarzem albańskim. Opowiadania z tego tomu stały się podstawą scenariusza filmu Parrullat (Hasła), który w 2001 roku otrzymał Nagrodę Młodych na Festiwalu Filmowym w Cannes.
Jako młody człowiek, zaraz po ukończeniu uniwersytetu w Tiranie i zdobyciu dyplomu, Aliçka otrzymał nakaz pracy w szkole. Był zatrudniony jako nauczyciel przedmiotów ścisłych. Oprócz pracy pedagogicznej, aktywnie udzielał się w dyplomacji. Pełnił funkcję doradcy prasowego w Tiranie, a w 2008 roku objął stanowisko ambasadora Albanii przy UNESCO.
Pisarz ujawnił się ze swoimi umiejętnościami literackimi dopiero w wieku 45 lat. Do literatury wniósł satyrę, ironię i sarkazm. Za pośrednictwem tych narzędzi, opisywał życie codzienne w komunizmie, próby walki z ideologicznymi uwarunkowaniami i sposób funkcjonowania Albańczyków w tych realiach.
9. VORPSI ORNELA (AUTORKA ZNANEGO TAKŻE W POLSCE DZIEŁA KRAJ, W KTÓRYM SIĘ NIGDY NIE UMIERA )
W 1991 roku przyszła pisarka porzuciła studia w tirańskim Instytucie Sztuki i uciekła do Włoch, gdzie dokończyła edukację artystyczną na Accademia de Bella Arti di Brera. Artystka tworzyła dzieła literackie w dwóch językach: włoskim i francuskim. Spod jej pióra wyszło łącznie osiem dzieł. Jest osobą wszechstronną, która w opinii publicznej zasłynęła nie tylko jako pisarka, ale również w roli malarki i fotografa. Wystawy artystyczne prac Ornelii odbywały się m.in. we Włoszech, Albanii, Czarnogórze, Francji, Belgii i Austrii. W 2001 roku w Zurychu został wydany erotyczny portret pisarki w postaci albumu pt. Nothing obvious, który odniósł spory sukces.
10. FATOS LUBONJA (ALBAŃSKI PISARZ I DZIENNIKARZ)
W swoim kraju był znany jako działacz Forum Praw Człowieka, który w latach 90. wypowiadał się na łamach czasopisma Përpjekja. Międzynarodowe uznanie zyskał jako autor tekstów o tematyce antropologicznej i politycznej, gdzie poddawał analizie tożsamość Albańczyków i przemiany ich świadomości. W 1974 roku pisarz został skazany na 17 lat więzienia za uprawianie propagandy kontrrewolucyjnej, co znacząco odbiło się na jego twórczości. Właśnie dlatego ważne miejsce wśród jego tekstów zajmują wspomnienia więzienne, które są opisem postaw ludzkich w obozach pracy, gdzie odbywał swój wyrok.
Teksty Fatosa Lubonji zostały przetłumaczone na język polski, a autor aż czterokrotnie odwiedził nasz kraj.
Działacze polityczni
11. BUJAR NISHANI (POLITYK I WOJSKOWY, PREZYDENT ALBANII W LATACH 2012 – 2017 )
Od 1991 roku był aktywnym członkiem Demokratycznej Partii Albanii, który często wyrażał swoje poparcie dla integracji europejskiej. Obecnie nie deklaruje przynależności do żadnej partii. Jest postacią, która zdecydowanie wyraża swoje poglądy mające na celu bezpieczeństwo i pomoc humanitarną w miejscach, gdzie trwają wojny. Przed wyborami prezydenckimi, pełnił funkcję ministra obrony (1996) i ministra sprawiedliwości (2005-2007).
12. Enver Hodża – albański przywódca z czasów komunizmu.
O tym Panu można napisać całą książkę. Znany z krytycznej polityki wobec ZSRR, a później także wobec Chin. Gdyby nie on, nie oglądalibyśmy w Albanii bunkrów. W 1967 roku wydał dekret zakazujący jakiejkolwiek działalności religijnej, zamknięto meczety oraz kościoły, a Albania stała się pierwszym ateistycznym państwem na świecie. Przyłapanie na próbie ochrzczenia dziecka groziło ośmioletnim więzieniem. Niewątpliwie odcisnął wielkie piętno na Albanii i tym jak ten kraj wygląda teraz.
13. Król Zogu
Myśląc o Albanii nie należy kierować swoich myśli wyłącznie w stronę Bałkanów. Na dobre imię tego kraju pracuje wielu zdolnych ludzi, którzy z różnych przyczyn opuścili swoją ojczyznę. Dzięki temu duch Albanii ożywa w dziełach literackich, wpada w ucho za pośrednictwem utworów muzycznych, bądź istnieje w innych dobrach ludzkich. Wystarczy się tylko rozejrzeć…
Których znanych Albańczyków brakuje w tym zestawieniu?
Kadare Ismali
Zobacz też:
- Skënderbeu – najpopularniejszy albański alkohol
- Berat – żywe miasto-muzeum z tysiącem okien
- Albania wśród 10 najpopularniejszych kierunków Polaków
- Język albański w pigułce
- Durres czyli najpopularniejszy kurort Albańczyków
- Republika Albanii – podstawowe informacje
- Pogoda i temperatura – czyli kiedy najlepiej pojechać?
- Albania: paszport, dowód czy wiza – dokumenty wjazdowe
